Bijbelgedeelte: 2 Samuël 19:9-14 | 2 Samuël 19:9 tot 20:2

De stam Juda wordt voorgetrokken

Vers 9-10
De mensen in Israël (aan de westzijde van de Jordaan), die Absalom hadden gevolgd toen hij zich tot koning had laten uitroepen, verkeren in onzekerheid. Wie is nu hun koning? Absalom is dood. David leeft nog, maar is door hen weggejaagd naar het Overjordaanse. De roep wordt steeds sterker om David weer als koning te erkennen en uit zijn ballingschap terug te laten keren.

Vers 11-14
Kennelijk heeft de stam Juda zich eerst wat afzijdig gehouden van de discussie of David weer als koning onthaald moest worden. Begrijpelijk, want koning David was ook nog eens hun eigen stamgenoot. Zij schaamden zich extra voor alles wat er gebeurd was. Koning David hoort dat de stemming ten goede aan het veranderen is. Aan de ene kant wacht hij rustig in Mahanaïm af wanneer hij zal worden teruggehaald, aan de andere kant gaat hij er op afstand ook wat in sturen. Dat is niet wijs. Want David laat de bloedbanden met de stam Juda sterker spreken dan zijn koningschap over alle stammen van Israël. Hij gaat de stam Juda voortrekken. Via de priesters Zadok en Abjathar laat David zijn eigen stamgenoten weten dat ze niet bevreesd moeten zijn en al helemaal niet de laatsten om in actie te komen om hem weer als koning terug te halen.

Ver 13-14
Als blijk van zijn goede gezindheid richting de Judeeërs verleent David aan Amasa gratie. Amasa had als generaal de opstand van Absalom gesteund. Door hem gratie te verlenen, ‘koopt’ David de harten van de mannen in Juda. Met succes, want niet veel later krijgt David uit Juda de uitnodiging om als koning naar Jeruzalem terug te keren.

Vers 15
Koning David vertrekt met zijn gevolg uit Mahanaïm. De mannen van Juda trekken de koning tegemoet.

2 Samuël 19:16-39 Ontmoetingen onderweg naar Jeruzalem

Vers 16-23
Ziba en Simeï, twee mannen met een slecht geweten, doen hun uiterste best om bij de koning in het gevlei te komen. Zij wachten de koning niet aan de westoever op, maar gaan hem verder tegemoet door de Jordaan over te steken. Ziba wil graag positief bij de koning in beeld blijven, omdat hij ten onrechte zijn werkgever, Mefiboseth, beschuldigd heeft (zie uitleg bij vers 24-30). Simeï wil graag weer in een goed blaadje komen, omdat hij David tijdens zijn vlucht vervloekt heeft (2 Samuël 16:5-13). David besluit Simeï gratie te verlenen, ook al voelt hij wel aan dat het berouw van Simeï meer berekenend van aard is dan vanuit een oprecht hart.

Vers 24-30
Vlakbij Jeruzalem komt Mefiboseth David tegemoet. David moet uit het relaas van Mefiboseth concluderen dat hij op zijn vlucht te snel het woord van Ziba heeft geloofd. (2 Samuël 16:1-4). Ziba heeft toen de landerijen van Mefiboseth gekregen. Dat blijkt nu een te snel oordeel te zijn geweest. Toch heeft David geen zin om op zijn woord terug te komen en om de zaak tot op de bodem uit te zoeken. Hij kiest voor de gemakkelijkste oplossing. Mefiboseth krijgt de helft van de landerijen terug. Dat is nog meer dan genoeg om van te kunnen leven en bovendien nog altijd een gunst voor hem. Ziba zal ook niet protesteren, want hij begrijpt wel dat de koning een voor hem veel ongunstiger beslissing had kunnen nemen. David gebruikt hier zijn macht om wat op te lossen, maar het recht krijgt niet zijn beloop.

Vers 31-39
De oude Barzillai is een trouwe onderdaan van koning David. Hij heeft David al de tijd dat hij in Mahanaïm was, van levensonderhoud voorzien. Zelf woonde Barzillai in een dorpje in de buurt van Mahanaïm. Nu David weer terugkeert naar Jeruzalem doet hij hem uitgeleide. Als dank biedt David Barzillai aan dat hij zijn oude dag aan het hof mag doorbrengen. Barzillai bedankt, maar vraagt of zijn zoon Kinham in die gunst mag delen. David vindt het goed.

2 Samuël 19:40-20:2 Jaloersheid bij de overige stammen van Israël

Vers 40
Bij de Judeeërs die koning David tegemoet zijn getrokken, voegen zich ook mannen uit de andere stammen van Israël. Het is gezien het vervolg een groeiende groep mensen, maar duidelijk is dat zij het nakijken hebben. De Judeeërs staan vooraan om de koning te onthalen.

Vers 40-43
In aanwezigheid van koning David ontstaat er een verbitterd gesprek tussen de mannen van Juda en uit Israël. Alle partijen weten dat het idee om de koning terug te halen bij de overige stammen ontstaan is, maar dat Juda met de eer is gaan strijken. De mannen uit Israël staan in hun recht. Het is ook in hen te prijzen dat zij de Judeeërs broeders noemen en David koning van alle stammen. De Judeeërs claimen koning David vooral als hun koning. Zij gebruiken daarbij het argument dat David hen zelf in de mond heeft gelegd, namelijk dat van de bloedverwantschap. Koning David staat erbij en zegt verder niets. Dat is weliswaar te begrijpen, want door eigen toedoen is deze situatie ontstaan, maar daarmee is het zwijgen van David niet goed. Zo wordt zijn schuld groter en de situatie ernstiger. De mannen uit Israël worden weliswaar overschreeuwd, maar daarmee is het conflict niet opgelost zoals uit het vervolg zal blijken.

Vers 1-2
Bij de terugkeer van David naar Jeruzalem is er een sluimerend conflict tussen de Judeeërs en de overige stammen uit Israël ontstaan, omdat de stamgenoten van David door hem waren voorgetrokken. De ontevredenheid over deze gang van zaken is niet goed opgelost en escaleert als ene Seba, een slechte man uit de stam Benjamin, de mannen van Israël oproept om zich van koning David af te keren. Zijn oproep krijgt gehoor, behalve bij de mannen van Juda.