Bijbelgedeelte: Genesis 1, 2:4-7 en 2:18-25

Vers 1
Dat begin kunnen wij niet bepalen. We kunnen ook niet precies zeggen: ‘Het was toen, in dat jaar.’ Het was, toen het begon. Toen God de hemel en de aarde schiep. Dat was in het begin, het begin van onze geschiedenis. Vóór de schepping was er geen tijd. Scheppen, dat is: iets maken uit niets. Iets maken wat er voor die tijd niet was. Tegelijkertijd heeft dit Hebreeuwse woord ook de betekenis van: scheiden, splijten. Dit woord wordt in de Bijbel alléén gebruikt voor Gods scheppingswerk, nooit voor het werk van mensen. Er is alleen een vormeloze massa, onheilspellend, zonder levend wezen.
Er was nog geen enkel schepsel op de aarde. Alleen God bestond, Hij is zonder begin: van eeuwigheid! Zie ook Psalm 90:2: ‘eer de bergen geboren waren, en Gij de aarde en de wereld voortgebracht had, ja, van eeuwigheid tot eeuwigheid zijt Gij God’.
Voor ‘God’ wordt hier het woord ‘Elohim’ gebruikt, waarmee de eenheid van het Goddelijke Wezen, de Drie-enige God aangeduid wordt. God is de scheppende kracht. God is onderscheiden van Zijn schepping, Hij is er al, terwijl er verder nog niets is. Hij is eeuwig en houdt de wereld in Zijn hand.
Onder ‘hemel en aarde’ kunnen we de hemel en de aarde verstaan zoals zij op de eerste dag zijn geschapen, maar we kunnen hier ook lezen: de wereld met alle schepselen.

Vers 2
Het gaat om de aarde zoals God die op de eerste dag geschapen heeft. Die heeft nog geen vorm, is nog leeg. De Geest van God is boven de wateren. Dat is Gods levenwekkende kracht, Die alles kan maken en Die ook alles in stand houdt en onderhoudt. Deze zweefde – ook vaak vertaald met ‘broedde’ - over de wateren. Daarin zit uitoefening van kracht. Gods Geest is actief betrokken bij de schepping van de wereld. God blijft zorgen en beschermen. De hele aarde was met water bedekt.

Vers 3-5
God sprak en het was er! Door Gods almacht komt er scheiding tussen licht en duisternis. Daarmee is tegelijk de overgang van de ene dag naar de andere dag aangegeven. Toen God het licht zag, zag Hij dat het goed was. Het was in overeenstemming met Zijn wil; het beantwoordde aan Zijn eigen doel. De dagdelen avond en morgen worden in omgekeerde volgorde genoemd. Een nieuwe dag begint met zonsondergang, de morgen volgt.
Het is goed uit Gods handen voortgekomen. Hoe zou de goede God slechte of kwade dingen kunnen voortbrengen? Het licht is voor de mensen nuttig en ten dienste, zonder het licht zou de mens niet kunnen functioneren. Alles is ter voorbereiding op wat nog komt. God maakt alles volgens een vooropgezet plan. God heeft alles gemaakt op de manier zoals Hij het bedoelde, naar Zijn heilige en Goddelijke wil.

Vers 6-7
De tweede dag. Op deze dag brengt God scheiding aan tussen de wateren boven en beneden. Er is dan een dampkring, een uitspansel. God noemt dat ‘de hemel’, waarmee bedoeld wordt de koepel van de dampkring, die zich over de aarde welft. Net zoals bij mist de wolken laag hangen en de aarde lijken te raken, zo is het ook voor deze dag geweest.

Vers 9-13
Op de derde dag zegt God, dat er scheiding gemaakt moet worden tussen water en land. Onder de lucht kwamen watermassa’s: zeeën, rivieren, poelen, meren, sloten, enz. De aarde komt uit het water tevoorschijn. Tegelijk wordt er een begin gemaakt met de aankleding van de aarde. De planten en bomen worden geschapen. God zag het gras, de planten en de bomen met hun vruchten en zaden waaruit weer nieuwe planten en bomen zouden groeien. En het was goed!

Vers 14-19
De vierde dag schept God de hemellichten. De lichtdragers die ook dienen tot indeling van de tijden: de feesttijden in Israël, de jaargetijden en de kalender. De zon en de maan zijn groot om te zien, maar hebben ook een grote functie voor het leven op aarde.
God maakt ook de sterren en geeft ze elk haar eigen plaats aan de hemel, God kent ze zelfs bij name (Psalm 147:4). Ze worden klein genoemd omdat ze voor onze waarneming klein zijn. Maar wie zal Gods wijs bestel doorgronden? Hij geeft de zon, de maan en de sterren elk haar plaats en weg door het heelal.

Vers 20-25
Op de vijfde dag spreekt God weer. In het water worden de vissen en de waterdieren geschapen, overvloedig. Ook de lucht is vol geluid en leven. In vers 22 krijgt dit door God geschapen leven de opdracht om zich te vermeerderen. ‘God zegent hen’ geeft aan dat Hij dit vermogen om zich voort te planten geeft.
Op de zesde dag worden ook nog de landdieren geschapen, lopend en kruipend, groot en klein.

Vers 26-31; Genesis 2:4-7
Zo maakt God de kroon op Zijn scheppingswerk: de mens. Bijzonder is het overleg dat de Heere als het ware met Zichzelf heeft. Daarbij kunnen we denken aan het – zeker voor kinderen – toch wel moeilijke begrip: Gods Drie-eenheid: Vader, Zoon en Heilige Geest. Iets daarvan komen we ook al tegen in vers 2: ‘De Geest Gods zweefde op de wateren.
Deze mens zal gemaakt worden naar Gods beeld en gelijkenis. De mens zal op God lijken, trekken van God vertonen. Die trekken zijn alles waarin een mens verschilt van het overige leven. Maar vooral gaat het om ‘ware kennis, gerechtigheid en heiligheid’ (HC vraag en antwoord 6 en Efeze 4:24 en Kolossensen 3:10).
Daarbij komt duidelijk zijn verbondenheid met het stof der aarde tot uitdrukking. Hij maakte de mens uit aarde. En Hij blaast hem de levensadem in. Zo ontvangt de mens van zijn Schepper het leven. Hij kan liefhebben, zich dingen herinneren, in relatie met God leven, kiezen. God maakte hem tot een levende ziel; de mens heeft een zielenleven.
Ook legt God in de mens de levenskracht om zich voort te planten. Dit komt uit in de zin: ‘God zegende hen.’ De eerste mens heet Adam, letterlijk ‘mens’. Het werd de eigennaam van de eerste mens.
De mens krijgt als taak om de hele schepping goed te beheren: het rentmeesterschap. Het voedsel voor de mens is plantaardig. In vers 4 t/m 7 wordt de geschiedenis van de schepping samengevat.

Vers 18-25
Al de dieren die de Heere bij Adam bracht, kwamen paarsgewijs. Adam echter is nog maar alleen. Hij vond niemand die op hem lijkt en hem kan helpen. Ook dat weet en ziet de Heere. Hij geeft Adam zijn vrouw. Vanaf het begin is het Gods bedoeling dat man en vrouw samen mens zullen zijn voor Zijn aangezicht. Man en vrouw verlaten het ouderlijke huis en leven in huwelijksgemeenschap samen. Telkens moeten nieuwe gezinnen worden gesticht. Maar in de door de Heere, vanuit de schepping, aangewezen weg!
Manninne is het Hebreeuwse woord voor ‘vrouw’, gevormd door het woord ‘man’ met de toevoeging van de vrouwelijke uitgang. In hun zondeloze staat, waarin voor onreinheid en schaamte geen enkele plaats is, schamen ze zich niet voor hun naaktheid.