Bijbelgedeelte: Genesis 13

Intro:
Het woordje ‘alzo’ waarmee dit hoofdstuk begint, verwijst naar de manier waarop Abram vertrok uit Egypte. Hij wordt daar weggestuurd door de Farao. Abram had zich in Egypte meer berekenend dan gelovig getoond. Hij heeft ervaren dat wie zo leeft, grote risico’s loopt. Dankzij Gods bewarende genade is hij levend uit Egypte weggekomen. Nu komt hij terug in het land dat God hem en zijn nageslacht beloofd heeft.

Vers 1 – 4
Abram komt met allen die bij hem horen –waaronder zijn neef Lot- terug in Kanaän. Hij dacht om te komen van de honger maar God heeft hem juist bovenmate gezegend. In Kanaän volgt Abram een voor hem bekende route. Via het zuiden (de Negev-woestijn) komt hij terug op de plek waar de HEERE hem verschenen was ‘tussen Bethel en tussen Ai’. Hij roept hier de Naam van de HEERE weer aan. Na een periode van afdwalen brengt God Zijn kinderen vaak terug naar het begin. Om opnieuw stil te staan bij Gods genade en trouw tegenover onze ontrouw. Ook een moment voor hen om Hem opnieuw hun leven toe te wijden.

Vers 5 – 7
Ook Lot is rijk geworden. Door de uitbreidende kuddes ontstaat er ruimtegebrek en schaarste. Herders zoeken altijd het beste voor hun kudde. Maar in geval van gebrek levert dat dus spanning en ruzie op. Deze spanning zit onderling, tussen de herders van Abram en Lot. De uitbreiding van de veestapel levert echter ook spanning op in de verhouding met de Kanaänieten en Ferezieten die in het land wonen.

Vers 8 – 9
Abram neemt het initiatief om uit deze situatie te komen. Straks blijkt hij zeer zachtmoedig te zijn. Dat blijkt prima samen te gaan met moed en doortastendheid. Want Abram laat de ruzie niet voortsudderen maar grijpt in met een verwijzing naar het ‘broeder-zijn’. Abram en Lot waren niet alleen natuurlijke familie maar ook geestelijk. Ze dienden dezelfde God. Ruzie tussen deze mensen zou daarom ook een ergernis of aanstoot kunnen zijn voor de andere inwoners van Kanaän. Zo geldt nog steeds dat ruzie tussen christenen dubbel kwaad is vanwege de aanstoot die het geeft voor de mensen om ons heen (zie hierbij ook 1 Korinthe 6:1-11). Abrams plan is om uit elkaar te gaan. Lot mag als eerste kiezen waarheen hij wil gaan. Abram zal dan de andere richting kiezen.

Vers 10 – 13
Lot grijpt de kans om als eerste te kiezen met beide handen aan. Daar is veel op aan te merken. Hij had op zijn minst uit beleefdheid en respect zijn (oudere) oom kunnen laten voorgaan. Maar verhef je niet te snel boven hem. Bedenk waar hij voor kiest – de prachtige vlakte die hij voor zich ziet, ziet er uit als het paradijs en de vruchtbare oevers van de Nijl in Egypte. Dat is niet alleen egoïstisch. Lot had ook te zorgen voor zijn familie, personeel en kudden.
Toch is deze geschiedenis een ernstige waarschuwing voor iedereen die rijk wil zijn (zie ook 1 Timotheüs 6:9). Het stelt ons ook voor de vraag: Wat weegt het zwaarst in jouw leven? De HEERE en het dienen van Hem of je geld en bezittingen (die je al hebt en/of nog wilt krijgen)?
In het feit dat Abram Lot laat kiezen, merk je bij Abram geestelijke volwassenheid. Niet het beste van deze aarde is voor hem doorslaggevend. Abram vertrouwt op de zegen van de HEERE. Ook van Abram geldt dat hij dit door schade en schande heen steeds meer is gaan beseffen (zie hoofdstuk 12).
Abram en Lot gaan op verschillende plekken wonen. Abram blijft in het land Kanaän; Lot zoekt de stad op. Er wordt nadrukkelijk bij gezegd dat de inwoners van deze stad ‘boos en grote zondaars tegen de HEERE zijn’. De stad op zich is niet slechter dan het platteland. Maar Lots instelling, gecombineerd met de sfeer waar hij naar toe trekt, vormen een grote bedreiging. Lot heeft dan wel een mooi gebied met weinig of geen zorgen voor zijn levensonderhoud maar waar is de HEERE in Zijn leven? Volgens Petrus heeft Lot ‘zijn rechtvaardige ziel dag aan dag gekweld’ door de confrontatie met de levenswandel van de mensen in deze stad. Anders gezegd: Lot heeft door zijn eigen weg te kiezen zichzelf veel moeite op de hals gehaald. De weg van de HEERE gaan lijkt soms wel moeilijker maar brengt wel de beloften van vrede met God met zich mee.
Hier lig ook een les in ten aanzien van het gevaar dat vandaag kerken en christenen bedreigt: zo dicht mogelijk bij de wereld komen en toch de HEERE willen dienen. Een levensgevaarlijke strategie. De gevolgen voor het gezin van Lot in deze geschiedenis zijn groot, zijn vrouw komt uiteindelijk om en zijn dochters worden de moeders van heidenvolken.

Vers 14 – 18
Die vrede van God ontvangt Abram doordat God na Lots afscheid Abram opzoekt. Het lijkt nu misschien wel of Lot beter af is maar God maakt Abram duidelijk dat het heel anders ligt. Niet wat overblijft nadat anderen hun deel hebben binnengehaald maar wat God heeft beloofd, is het deel van hen die op God vertrouwen. Dat is ten diepste heel de aarde (vergelijk hierbij Mattheüs 5:5). Wie dat weet, heeft in dit leven ten diepste genoeg aan de HEERE. Dan kan je leven ‘als niets hebbende, en nochtans alles bezittende’ (2 Korinthe 6:10 en vergelijk daarbij ook 1 Korinthe 3:21). Let daarbij ook op de herhaling van de belofte over het ‘zaad’ van Abram. Dat zal zeer uitgebreid zijn. Een enorme menigte. Deze beloften wordt in de Heere Jezus vervuld. Hij vormt zich een volk, een ‘schare die niemand’ tellen kan (Openbaring 7:9) van mensen die van Hem geleerd hebben ‘nederig en zachtmoedig te zijn (Mattheüs 11:29).
Abram slaat zijn tenten op in Mamré en bouwt daar een altaar. Een teken dat hij op de plaats waar hij leeft, God wil zoeken, eren en aanbidden. Zo’n altaar heeft iets persoonlijks maar het is tegelijk ook een publiekelijk belijdenis. ‘De HEERE wil ik dienen!’. Uiterst actueel in de tijd waarin wij leven en waarin sterk wordt benadrukt dat je jouw geloof privé moet houden.