Bijbelgedeelte: Genesis 3

Vers 1-6
Dat de slang listig genoemd wordt, hoeft op zich niet negatief te zijn. Het dier is een zeer goede schepping van God (Genesis 1:35). Uit het feit dat de slang sprak, kon Eva merken dat er iets ongewoons aan de hand was. Ze weet niet dat de duivel zich bedient van dit dier. De duivel overdrijft de strekking van het gebod door te suggereren dat de mens van geen enkele boom mag eten. Er staat nergens in de Bijbel dat de boom der kennis des goeds en des kwaads niet aangeraakt mag worden. Gods wet wordt strenger voorgesteld dan dat hij is. De duivel geeft de vrouw een misleidende geruststelling. Volgens hem is de mens eigenlijk blind. Door te eten zal hij inderdaad goed en kwaad leren kennen. Helaas, door bittere ervaringen. Gods gebod lijkt beperkend, maar is in wezen beschermend en goed. Satan ontkent dit hier, beschuldigt God en maakt Hem tot een leugenaar.
De boom heeft een drievoudige aantrekkingskracht: hij is goed om van te eten, hij ziet er prachtig uit en het is aantrekkelijk om door die boom verstandig te worden. De zonde begint met het zien, vervolgt met het denken (begeren), en tenslotte door de daad (Exodus 20:17). Het is van belang weerstand te bieden aan verleidingen (1 Korinthe 10:12-13; Jakobus 1:12-18). Samen zijn Adam en Eva ongehoorzaam aan hun Schepper, die hen als Zijn kinderen in Zijn prachtige schepping een plek gegeven heeft.

Vers 7-13
Adam en Eva krijgen meteen meer kennis. Ze zien in wat er werkelijk gebeurde. Ze kennen goed en kwaad, echter niet zoals God dat kent. Er komt een gevoel van vervreemding als man en vrouw ten opzichte van elkaar. Het besef van naaktheid hoeft nog geen ontwakend schuldgevoel te zijn; de onschuld uit hoofdstuk 2:25 is verdwenen. Vijgenboombladeren zijn de grootste van alle bladeren in het Midden-Oosten. Hiermee bedekken ze zich voor elkaar en voor God.
Het vervolg heeft de structuur van een gerechtelijke procedure: opsporing en aanhouding van de dader, ondervraging of verhoor, verdediging, uitspraak. De HEERE straft ze niet direct, maar Hij gaat de mens achterna. Ze horen Zijn stem of geluid via de wind van de dag. Ze zijn, als zondaar, bang om Hem onder ogen te komen (Lukas 23:30). Het woord ‘wandelen’ kan er op wijzen dat God in mensengedaante verscheen, maar kan ook wijzen op het aanwezig zijn van de HEERE (Leviticus 26:12). De HEERE roept Zijn schepsels ter verantwoording. Adam wordt, als hoofd en als eerst verantwoordelijke, aangesproken. Tegelijk ligt in de roep ‘waar zijt gij?’ Gods opzoekende zondaarsliefde. Deze begint in Genesis 3:9 en loopt uit in de komst en het borgwerk van de Heere Jezus.
Ook vandaag klinkt de zoekende zondaarsliefde in het doorgeven van Zijn Woord. De vraag nodigt ook uit om tevoorschijn te komen en eerlijk schuld te belijden. Dat laatste gebeurt niet. Adam probeert zijn schuld te ontwijken. De drang naar zelfhandhaving is sterk en kan alleen omgebogen worden door het werk van Gods Geest. Adam beseft dat de vijgenboombladeren onvoldoende zijn om zijn naaktheid te bedekken. Met de woorden ‘de vrouw die Gij mij gegeven hebt’ geeft hij indirect God Zelf de schuld.
Uit de woorden in vers 13 spreekt ontzetting. De HEERE blijft niet onbewogen onder de wandaad van Zijn liefste schepselen. Eva geeft de slang de schuld. Door de zonde is niet alleen de relatie tussen God en mens, tussen mensen onderling, maar ook tussen mens en dier aangetast.

Vers 14-21
Het vonnis volgt. De slang wordt vervloekt. Een vervloeking houdt allerlei soorten onheil en rampen in die over de aangesprokene zullen komen. Het gaan op de buik wijst op kwetsbaarheid. Het eten van stof is een uiterste vernedering (Jesaja 49:23; Micha 7:17; Jes.65:25). Uiteindelijk is deze vloek bedoeld voor satan. Hoewel Adam en Eva de dood verdiend hebben, komt God met de belofte van leven, de moederbelofte. Het is de eerste van alle beloften. Er komt een voortdurende vijandschap tussen het zaad van de slang en het zaad van de vrouw. De duivel is de mensenmoordenaar vanaf het begin en heeft het voorzien op hun verderf. Uiteindelijk zal de Heere Jezus satans kop vermorzelen. Satan zal Christus en Zijn gemeente wel vervolgen. De ‘verzenen’ verwijst naar de hiel, een makkelijke prooi voor een kruipende slang.
Als tweede wordt de vrouw aangesproken. De moeite van de zwangerschap verwijst naar de lichamelijke en psychische ongemakken: angst en spanning zullen toenemen in het proces van zwangerschap. Vervolgens wordt de bevalling genoemd die in veel gevallen pijnlijk is en daarom spreekwoordelijk is geworden (Jesaja 13:8; 21:3; Micha 4:9-10; Johannes 16:21). Hoewel de woorden een bestraffing inhouden, klinkt hier ook door dat God doorgaat met de mens: de generaties zullen elkaar opvolgen. Bovendien is het moederschap ook een zegen (Genesis 3:20; 1 Timotheüs 2:15).