Bijbelgedeelte: Mattheüs 1

Vers 1-17
Mattheüs begint zijn evangelie met een geslachtsregister. Dat register begint bij Abraham, de vader van alle Joden en degene met wie de HEERE het verbond met Zijn volk sloot. Bij Abraham begint de geschiedenis van het verbondsvolk. Aan hem is beloofd dat in zijn nageslacht alle volken gezegend zullen worden (Genesis 12:3). Het volgende markeringspunt dat Mattheüs noemt, is David. Met David begint het koningshuis dat de belofte van het eeuwige koningschap ontving (II Samuël 7). David, het symbool van de grote Koning van Sion. De man in wie Israël politiek en religieus zijn hoogtepunt beleefde. Het derde markeringspunt wordt gevormd door de ballingschap, het absolute dieptepunt van Israëls geschiedenis. In de ballingschap wordt het politieke en religieuze failliet van Israël pijnlijk zichtbaar. In de puinhopen van de ballingschap wordt de profetische roepstem om een Verlosser, een Messias Die Israël zal herstellen, steeds duidelijker gehoord.
Deze drie markeringspunten worden met behulp van driemaal veertien geslachten verbonden aan de Heere Jezus. In Hem zullen de volken der aarde gezegend worden, zal Davids koningschap een eeuwig koningschap worden en Hij zal Sion herstellen.
Tussen al die namen worden ook vier vrouwen genoemd. Niet de namen van de ‘aartsmoeders’ Sara, Rebekka, Rachel en Lea, maar de namen van vier vrouwen die besmet zijn met zedelijke zonden, een heidense afkomst of beide. Het huis van David was niet bepaald een heilig huis. Jezus kwam om de zonde teniet te doen en ook de heidenen in dat heil te laten delen.
De getalsymboliek drie maal veertien kan verschillende uitgelegd worden. Duidelijk is dat Mattheüs een zekere volheid van de tijd wil laten zien. De tijd voor de Zaligmaker is nú gekomen.

Vers 18
Jozef en Maria zijn al ondertrouwd, maar zijn nog niet samengekomen, dat wil zeggen: ze wonen nog niet in hetzelfde huis en hebben nog geen gemeenschap gehad. Door dit expliciet te benoemen, benadrukt Mattheüs dat Jezus is geboren uit de Heilige Geest en zonder toedoen van een man.

Vers 19
Dat Maria’s zwangerschap uit de Heilige Geest is, is bij Jozef blijkbaar niet bekend. Volgens de Joodse wet moet een ontrouwe ondertrouwde vrouw gestenigd worden (Deuteronomium 22:24). In de praktijk was dit, mede vanwege de Romeinse overheersing en de bijhorende Romeinse wetgeving, niet te realiseren. Jozef zal haar daarom moeten wegsturen. Hij kan dat doen door er een rechtszaak van te maken, maar dat zal de goede naam van Maria aantasten. Jozef wordt rechtvaardig genoemd. Daarmee wordt gezegd dat hij de wet onderhoudt, maar het typeert tegelijk zijn omgang met Maria. Hij zoekt ook de beste weg voor haar. Daarom kiest hij voor de ‘heimelijke’ manier; hij wil haar in stilte, dus zonder getuigen, laten weten dat hij haar verlaat.

Vers 20
Door het zenden van een engel neemt de Heere de bezwaren van Jozef weg. De engel noemt Jozef ‘zone Davids’. Daarmee herinnert de engel Jozef aan zijn afkomst en tegelijk aan de beloften die het huis van David ontvangen heeft. Jozef krijgt zelf ook een taak in deze heilsgeschiedenis. Hij moet Maria tot vrouw nemen en zo zijn plaats als man en vader in het gezin innemen.

Vers 21
De vaderlijke taak die Jozef krijgt, wordt onderstreept doordat hij in de beschrijving van Mattheüs de opdracht krijgt om het Kind de naam Jezus te geven. De naam Jezus is de vergriekste vorm van Jozua. De naam betekent ‘de HEERE redt’. De wijze waarop de HEERE redt, zal door het werk van Jezus duidelijk worden. De kern van dat werk wordt meteen door Mattheüs aangegeven: zalig maken, redden van de zonde.

Vers 22-23
Mattheüs schrijft zijn evangelie in de eerste plaats voor de Joden. Dat werd al duidelijk door het geslachtsregister, maar dat blijkt ook uit het weergeven van de citaten uit de profeten. Mattheüs wil duidelijk maken dat deze Jezus de beloofde Messias is.
Het citaat is afkomstig uit Jesaja 7:14. Jesaja spreekt de profetie uit tegen Achaz als teken van de redding van Juda uit de hand van de Assyriërs. Zijn naam ‘Immanuël’, God met ons, krijgt in de boodschap van de engel nog een veel diepere betekenis. In Jesaja’s dagen betekende ‘God met ons’ de redding van de Assyriërs. Bij de aankondiging van de engel betekent het dat God in Jezus daadwerkelijk bij de mensen komt, en dat niet om de mensen voor hun zonden te straffen, maar om de mensen van die zonden te redden.

Vers 24-25
Jozef volgt gehoorzaam de bevelen van de engel op. Door Maria tot vrouw te nemen, beschermt hij haar tegen lasterpraat. Jozef gaat zelfs nog verder dan de opdracht van de Heere. Hij onthoudt zich van gemeenschap met Maria. Zo beschermt hij het heilige dat de Heilige Geest in Maria werkt en voorkomt hij dat er toch onduidelijkheid zou bestaan over Jezus’ afkomst.

Tot slot
Uit Mattheüs’ beschrijving van de geboorte van Jezus blijkt dat Jezus echt mens is. Tekenen daarvan zijn het geslachtsregister en de beschrijving van Maria’s zwangerschap. Tegelijk laat Mattheüs er geen twijfel over bestaan dat Jezus echt God is. Daarvan getuigt het spreken over de Heilige Geest en Maria’s maagdelijkheid. Deze Jezus is de vervulling van de profetieën. In Hem zal het heil volledig aanbreken.