Bijbelgedeelte: Mattheüs 2:1-12

Vers 1-2
De geschiedenis van de wijzen uit het oosten speelt enige tijd na de geboorte van de Heere Jezus. Maria en de Heere Jezus verblijven inmiddels in een huis (vers 11). Het Griekse woord voor ‘wijzen’, ‘magoi’, kan weergegeven worden met wijzen, geleerden op allerlei terreinen, vooral ook op het terrein van de bestudering van de sterren. Deze wijzen, we weten niet hoeveel het er zijn geweest, en hoe hun namen waren, komen uit het Oosten. Uitleggers hebben hierbij gedacht aan (a) Perzië (het huidige Iran) of (b) Babel (het gebied van de Chaldeeën).
De Heere heeft deze wijzen door middel van een ster bekendgemaakt dat er een Koning der Joden geboren is. Deze ster is een buitengewone ster geweest, want in vers 9 lezen we, dat de ster beweegt, meereist en stilstaat boven het huis waar Jezus is.
Maakt de Heere Zijn wil of de toekomst dan bekend in de loop van de sterren? Nee. Het zoeken van antwoorden op onze vragen in de sterren wordt in de Bijbel steeds krachtig veroordeeld. Als hier toch een aanwijzing gegeven wordt door een ster, moeten we daarbij drie dingen bedenken:

• Het gaat hier niet om een gewone, maar om een buitengewone ster (zie vers 9).
• De ster leidt de wijzen ook niet rechtstreeks tot Jezus, maar brengt hen in Jeruzalem. Daar gaan eerst de Schriften (Micha 5) open en díe wijzen de weg naar de geboren Zalig- maker. Dat sluit niet uit dat de Heere wel bijzondere gebeurtenissen, natuurverschijnselen enz. kan gebruiken om ons tot Zijn Woord te leiden.
• Hieruit blijkt Gods opzoekende zondaarsliefde: Hij spreekt de wijzen aan in een taal die ze kunnen verstaan, de taal van de sterren.
  Hoe hebben de wijzen de ster die ze in het oosten zagen, in verband kunnen brengen met een geboren Koning der Joden? Kwamen ze uit Babel en wisten ze iets over een komende Messias vanuit de profetieën van Daniël (Daniël 9:25), die daar zoveel invloed had gehad? Of hadden ze iets gehoord van de profetie van Bileam (Numeri 24:17), die uit Mesopotamië (ongeveer hetzelfde gebied) kwam? Of zagen ze een ster die zij als koningsster duidden, en die verscheen in dat gedeelte van het firmament dat door hen was gereserveerd voor gebeurtenissen in Palestina? Het is allemaal mogelijk, maar niet met zekerheid te zeggen.

Vers 3-4
De vraag van de wijzen baart opzien in Jeruzalem. Koning Herodes reageert ‘ontroerd’. Dit woord betekent hier: geschokt, van zijn stuk gebracht, gealarmeerd. Koning Herodes, die bekend staat als een bekwame, maar ook sluwe, achterdochtige en wrede koning, is bang dat deze geboren Koning der Joden een bedreiging is voor zíjn koning- schap. De inwoners van Jeruzalem, die koning Herodes wel kennen, zijn ook ‘ontroerd’; zij vrezen voor wraakacties of een burgeroorlog tussen twee koningen.

Vers 5-6
Het antwoord op Herodes’ vraag komt uit Micha 5. Daar ligt een les in opgesloten voor ons (ook in het zondagsschoolwerk!) om op vragen die samenhangen met het christelijk geloof, zoveel mogelijk antwoord te geven vanuit de Schrift zelf. De Schriftgeleerden geven Micha 5:1 niet letterlijk weer, maar inhoudelijk gaat het om dezelfde profetie: Bethlehem is wel een kleine stad, maar toch niet gering. Uit haar zal immers een Koning voortkomen die Israël zal regeren als een herder (‘weiden’).
Aangrijpend is het feit, dat de Schriftgeleerden zo goed weten waar de Messias geboren zal worden, maar zich toch niet naar Bethlehem begeven. Ook hier is een toepassing te maken: Waar heeft alles wat wij over Kerst weten (denk aan alle teksten en liederen die we voor (zondags)school hebben moeten leren), ons gebracht? Gingen we al door het geloof naar Bethlehem? Of bleven we er onver- schillig onder en deden we niets, net als de Schriftgeleerden?

Vers 7-8
De eerste reactie op het ‘Kerstevangelie uit Micha’ is die van Herodes. Hij roept de wij- zen in het geheim bij zich, waarschijnlijk om de mensen in Jeruzalem niet opnieuw in opschudding te brengen. Listig probeert hij informatie te krijgen. Hij informeert naar de tijd waarop de ster ver- schenen is. Zijn échte bedoeling is niet om Jezus te aanbidden (zoals hij in vers 8 zegt), maar om Hem te doden, zo blijkt uit een vergelijking van vers 7 en 16. Herodes ziet de geboren Koning als een bedreiging voor zijn eigen koningschap.
De Bijbel houdt ons in Herodes een spiegel voor: reageren wij ten diepste ook vijandig afwijzend op de geboren Koning, omdat we het zelf voor het zeggen willen hebben in ons leven?

Vers 9-11
De tweede reactie op het ‘Kerstevangelie van Micha’ is die van de wijzen. Zij gaan, ge- hoorzaam aan het Woord, naar Bethlehem. In het huis van Jezus aangekomen, zien ze het Kindeken en Maria (let op de volgorde). Zo vallen zij voor Jezus neer en aanbidden Hem. Daaruit blijkt hun geloof. In een klein kind hebben ze de Koning der Joden gezien. Ze geven hem geschenken: goud (het geschenk voor een koning), wierook (wat gebruikt werd in dienst voor God) en mirre (wat gebruikt werd voor de verzorging van een dode). Zo eren ze, waarschijnlijk deels onwetend, de Heere Jezus als Koning, als God en ook als Degene Die Mens wilde worden om Zijn leven af te leggen.
Opnieuw een spiegel voor ons! Gingen wij al, in gehoorzaamheid aan het Woord, naar de geboren Koning? Maakten we ons al klein voor Hem en aanbaden we Hem? En eerden we Hem met al onze schatten, al het onze?

Vers 12
Uit het bevel aan de wijzen om niet via Jeruzalem terug te reizen, blijkt Gods zorg. Als ze via Jeruzalem waren teruggereisd, zou Herodes hen mogelijk gedood hebben, nadat ze al hun in- formatie aan hem verstrekt hadden. De periode dat Herodes op hun terugkeer wacht, geeft Jozef en Maria de tijd om naar Egypte te vertrekken.