Bijbelgedeelte: Mattheüs 26:36-46

Vers 36
In het voorgaande heeft Jezus Petrus’ verloochening voorspeld. Op deze wijze zijn de discipelen al bepaald bij het aanstaande lijden van hun Meester, maar ze lijken de boodschap niet te willen horen. Jezus verlaat met Zijn discipelen de stad Jeruzalem in oostelijke richting. Daar ligt de Olijfberg. Aan de voet van die berg ligt Gethsémané. De naam betekent ‘oliepers’. Gethsémané is een soort omheinde boomgaard met daarin olijfbomen. Jezus kwam daar vaker (Johannes 18:2). Het grootste deel van de discipelen moet bij de ingang blijven zitten. De drie vertrouwelingen van Jezus, Petrus, Johannes en Jakobus, gaan met Jezus ‘een steenworp verderop’ (Lukas 22:41).

Vers 37-38
Nu Jezus alleen is met deze drie discipelen, slaat de angst voor wat komen gaat in alle hevigheid toe. Het vooruitzicht op het lijden bezorgt de Heiland grote angst en verdriet. Zo zwaar zelfs dat Jezus zegt dat Zijn ziel bedroefd is ‘tot de dood toe’. De angst en het verdriet kosten Jezus bijna het leven! Juist nu heeft Jezus Zijn discipelen nodig. Hij vraagt hen om met Hem te waken. Ze hoeven niet mee te dragen, dat kunnen ze ook niet. Ze hoeven alleen maar wakker blijven met Hem, zodat Hij in dit moment niet alleen is.

Vers 39
Jezus gaat nog een ‘weinig’ verder. Hij blijft binnen hoorafstand. De discipelen kunnen het gebed dus volgen. Ze zullen de eerste zinnen dan ook gehoord hebben alvorens ze in slaap vallen. Jezus valt neer op Zijn gezicht. Daarmee verootmoedigt de Heiland Zich, maar tegelijk toont Hij daarin ook opnieuw Zijn grote angst. De drinkbeker is in de Bijbel vaak het beeld van de toorn van God die zijn verzadigingspunt heeft bereikt (Psalm 75:9, Jeremia 25:15). Zo groot is de toorn van God geworden dat die nu zal worden uitgestort. In Zijn gebed probeert Jezus niet onder Zijn opdracht uit te komen. Hij bidt niet dat Gods toorn een ander zal treffen. Hij vraagt alleen of Zijn opdracht niet op een andere wijze kan worden vervuld. Maar, zo is eigenlijk Jezus’ gebed, als dit de enige weg is waardoor Gods toorn tenietgedaan kan worden, dan moet dat zo zijn. Jezus onderwerpt zich al bij voorbaat aan de wil van de Vader. En dat doet Hij vrijwillig!

Vers 40
Jezus komt na dit gebed terug bij Zijn discipelen, maar treft hen slapend aan. Opvallend, want deze drie discipelen zijn alle drie vissers, en vissers zijn gewend aan nachtelijk werk. Dat ze Jezus’ bevel om te waken niet hebben kunnen volbrengen, laat des te duidelijker zien dat Jezus deze weg helemaal alleen moet gaan. Jezus’ last dragen is al onmogelijk, maar nu zijn ze zelfs niets eens in staat met Hem te waken. Petrus wordt speciaal aangesproken. Hij had immers gezegd dat hij Jezus tot in de dood zou volgen (Mattheüs 26:33-35)? Nu al blijkt dat Petrus zichzelf met die woorden flink heeft overschat.

Vers 41
Jezus geeft opnieuw de opdracht om te waken, maar ditmaal zegt Hij erbij dat de discipelen ook moeten bidden. Met Jezus waken, zal hen in eigen kracht niet lukken. Hun geest is wel gewillig, de discipelen willen wel, maar inmiddels is gebleken dat die goede wil niet voldoende is. De satan weet waar hij hen treffen moet. Door de discipelen letterlijk in slaap te sussen, laten ze hun Heiland alleen in Zijn gebedsworsteling. Bovendien worden ze dan ook zelf niet voorbereid op wat komen gaat. Daarom moeten de discipelen bidden, zodat ze niet opnieuw in verzoeking komen om te gaan slapen.

Vers 42
Opnieuw gaat Jezus heen om te bidden. Het gebed klinkt ditmaal iets anders. Jezus vraagt niet meer of de beker aan Hem voorbij mag gaan. Hij weet dat die beker niet aan Hem voorbij kán gaan. Hij belijdt daarom dat de wil van de Vader moet geschieden. Tegelijk betekent dat ook een bede om daar de kracht voor te ontvangen.

Vers 43-44
Weer blijken de discipelen in slaap gevallen te zijn. Ondanks Jezus’ aansporing hebben ze niet gewaakt. In Markus 14:40 lezen we dat Jezus hen opnieuw wakker maakt. Jezus laat het er verder bij. Hij gaat voor de derde keer bidden. Het getal drie geeft een zekere volheid weer. Hetzelfde gebed wordt herhaald.

Vers 45
Als Jezus nu weer bij Zijn discipelen aankomt, is dit stuk van Zijn geestelijke strijd gestreden. De Vader heeft Hem door het zenden van een engel bemoedigd (Lukas 22:43). De discipelen hadden met Hem kunnen waken. Dat hebben ze niet gedaan. Nu hoeft het ook niet meer, dus Jezus kan zeggen: ‘Slaap nu maar verder.’ Nu is het beslissende moment in de geschiedenis gekomen: zondaren zullen zich vergrijpen aan de Messiaanse Zoon des mensen. Bij wat nu gaat komen, kunnen de discipelen niets meer doen.

Vers 46
Letterlijk verder slapen is er echter niet bij. De verrader nadert, maar dat is voor Jezus geen reden om te vluchten. Integendeel, Jezus gaat hem tegemoet. Dat Jezus gevangen genomen wordt, is alleen mogelijk omdat Hij er Zelf voor kiest. De wil van de Vader is de wil van de Zoon geworden. Judas wordt niet bij name genoemd. De aandacht valt op zijn daad: hij gaat Jezus verraden.

Tot slot
In Gethsémané wordt ons in alle hevigheid getoond hoeveel het lijden Jezus gekost heeft. Jezus draagt het lijden niet op een stoïcijnse wijze. Het lijden is voor Hem niet gemakkelijk te dragen omdat Hij Gods Zoon is. Jezus staat niet boven het lijden, maar Hij draagt het lijden en gaat er zelfs bijna aan onderdoor (vers 38). Daarin ligt tegelijk een grote troost: wij hebben een Hogepriester Die ‘in alle dingen gelijk als wij is verzocht geweest’ (Hebreeën 4:15).