Bijbelgedeelte: Mattheüs 8:5-13

Intro
Deze geschiedenis staat in de Bijbel kort na de Bergrede. Jezus had aan het eind daarvan gewaarschuwd voor horen zonder doen (zie Mattheüs 7:21 e.v.). De hoofdman in Mattheüs 8 blijkt nu een voorbeeld te zijn van een waar gelovige. Dat moet schokkend geweest zijn voor de Joodse omstanders. Het is tegelijk ook bemoedigend. Niet afkomst maar geloof is bepalend voor de vraag of je wel of niet bij Jezus hoort.

Vers 5-6
Kapernaüm was een klein plaatsje waar Jezus een tijdje gewoond heeft. Er lag ook een legerafdeling van Romeinse soldaten mét een centurio, de hoofdman. Een van zijn knechten (misschien bedoelt hij een soldaat, maar waarschijnlijk gaat het om een huisslaaf) ligt ziek op bed met hevige pijn (verlamd van de pijn). Hoe en wat de centurio over Jezus weet, wordt niet verteld. In deze eerste verzen merk je in ieder geval één ding: hij gelooft dat Jezus in staat is zijn knecht te genezen.

Vers 7-9
Jezus zegt meer toe dan de man vraagt. Hij had slechts verteld dat zijn knecht ziek was. Jezus antwoordt dat Hij zal komen en hem genezen. Voor deze man blijkt dat echter meer te zijn dan hij verwachtte of durfde te denken. Jezus in zijn huis ontvangen, dat is Hem te veel eer. Dat is het eerste wat hij zegt. ‘Ik ben niet waardig dat Gij onder mijn dak zoudt inkomen.’
Deze Romein wist dat het voor vrome Joden niet toegestaan was om het huis van een heiden te bezoeken. Hij zal er daarom wellicht niet op gerekend hebben. Maar ‘niet waardig’ zegt meer. Los van de heersende opvattingen en na zo’n vriendelijke uitnodiging van Jezus, blijkt deze man te beseffen wie hij zelf is in vergelijking tot Jezus. Hij wijst het aanbod niet af maar reageert in geloof. Geloof waarbij kennis van zichzelf én kennis van God samengaan. Kennis van zichzelf: ik ben niet waardig. Dat wil zeggen: waar zou ik het aan verdiend hebben dat U, de Heere van hemel en aarde bij mij zou komen?
Kennis van God: hij is er van overtuigd dat Jezus alle macht heeft en dus niet bij hem in huis hoeft te komen om zijn knecht te genezen.
Over zijn eigen onwaardigheid weidt hij niet veel uit. Over de grootheid van God zegt hij veel meer. Hij gebruikt daarvoor het beeld van zijn eigen positie als ‘baas’ over zijn soldaten. Zijn soldaten over wie hij gesteld is, gehoorzamen hem op zijn commando. Dan zal zeker alles wat onder Jezus’ macht gesteld is, moeten luisteren naar Hem.
Een zuiver besef van eigen onwaardigheid ontstaat dus alleen maar wanneer je God leert kennen. En een zuiver besef van eigen onwaardigheid laat je niet wegvluchten voor God, maar houdt je juist bij Hem. In de erkenning dat ‘slechts één Woord’ van Hem genoeg is.

Vers 10
Slechts twee keer in de Bijbel lees je dat Jezus zich verwondert over geloof. Allebei de keren gaat het over een heiden. Hier bij deze hoofdman en later bij een heidense vrouw (Mattheüs 15:21-28). Die verwondering is er vanwege het grote geloof bij heel weinig kennis. Bij veel Joodse omstanders was het precies andersom. Zij hadden heel veel kennis en heel weinig of geen geloof. De tekst vraagt ons naar de uitwerking van wat wij gehoord hebben over God en over Jezus.

Vers 11-12
Het geloof van deze hoofdman brengt Jezus tot een profetie die een belofte, een ernstige waarschuwing en een dringende aansporing tegelijk is.

• De belofte. Allereerst zegt Jezus dat het niet zal blijven bij deze ene man maar dat er ‘velen zullen komen van oosten en westen’. Overal vandaan dus. Ze zullen ‘aanzitten’ met de aartsvaders. Samen aan tafel zitten, wijst op speciale verbondenheid. Het gaat om een gemeenschappelijk delen in de vreugde die God geeft aan degenen die bij Hem schuilen.

• De waarschuwing. Die wordt gegeven aan ‘de kinderen van het koninkrijk’. Daarmee gebruikt Jezus een term die Joden graag voor zichzelf gebruikten. Deze verbondspositie werd door hen overschat. Maar niet afkomst, positie of status, maar alleen geloof in Gods almacht en ontfermende liefde brengt ons in Gods koninkrijk. Wie dat geloof mist, wacht de ‘buitenste duisternis’, dat is de godverlatenheid van de hel. Wat daar rest is ‘wening en tandengeknars’. De uiterste consequentie van verzet en haat tegen God is overgeleverd worden aan dat verzet en die haat. Dit ‘wenen’ is dus geen huilen van berouw of verlangen naar God.

• De aansporing. Die staat hier niet zo letterlijk, maar de hoofdman is de levende aansporing voor iedereen die deze geschiedenis hoort. Deze man is de eerste van de ‘velen die zullen komen’. Het kan dus en het kan nog steeds! Om te komen is er niets meer en niets anders nodig dan het eenvoudige geloof van deze man. Gij kunt het, spreek slechts één woord! Niets van jezelf verwachten en alles van Hem.

Vers 13
Het geloof van deze man wordt niet beschaamd. Hij mag gaan in het vaste vertrouwen dat het zal gebeuren zoals hij het geloofd heeft. Zoals je gelooft, zo zal het geschieden. Dat verwijst naar de totale geloofshouding van deze man. Het niet waardig zijn én tegelijk het vertrouwen dat Jezus alle macht heeft (vergelijk Efeze 3:20). Dan is geloven vertrouwen op Gods beloven. Dan zullen van tijd tot tijd gebeden heel concreet verhoord worden. Al blijven er soms ook vragen over.