Bijbelgedeelte: Numeri 20:2-13 en Deuteronomium 34

Vers 2-3
De geschiedenis die hier volgt, speelt zich af in de eerste maand van het veertigste jaar van de woestijnreis. Het volk is nog altijd gelegerd in de buurt van Kades. Het is niet voor het eerst dat het volk gebrek heeft aan water maar ook nu, zo vlak voor de intocht, blijkt het volk nog erg weinig geleerd te hebben. Opnieuw worden Mozes en Aäron ter verantwoording geroepen. De verwijzing naar de broeders die gestorven zijn, duidt waarschijnlijk op de opstand van Korach, Dathan en Abiram (Numeri 16-17). Het volk wenst notabene dat de verschrikkelijke straf, die toen de opstandelingen trof, ook hen getroffen had. Het heeft iets van de bekende vloek die veel mensen vandaag de dag over zichzelf uitspreken.

Vers 4-6
Nadat ze veertig jaar door de HEERE zijn gevoed, durven ze nog te zeggen dat Mozes en Aäron hen de woestijn hebben ingeleid om daar te sterven. Uiteindelijk is dit opnieuw een verwijt tegen de HEERE. Mozes en Aäron zoeken in deze crisis dan ook Gods aangezicht. Ook nu laat God Zijn knechten niet alleen, maar Hij verschijnt aan hen in Zijn heerlijkheid.

Vers 7-8
We lezen geen enkel verwijt van de HEERE. Hij hoort slechts de nood van het volk aan en geeft Mozes en Aäron de instructies om het volk Zijn wonderlijke redding te tonen. Dat Mozes tot de rots moet spreken, in plaats van er tegen te slaan (Exodus 17:6), maakt het wonder nog groter.

Vers 9-11
Mozes neemt de staf, zoals de HEERE hem dat bevolen heeft. Door op de staf te zien, hadden ze zich de vele wonderen van God moeten herinneren. Maar dan begaat Mozes, en met hem zijn rechterhand Aäron, een grote zonde. Allereerst noemt hij het volk ‘weerspannigen’. Vervolgens vraagt hij: ‘Zullen wij voor jullie water uit deze rots tevoorschijn laten komen?’ Zo kan de indruk gewekt worden dat híj het is die voor water zorgt. En tenslotte slaat hij op de rots, waarmee hij het uitdrukkelijke bevel van de HEERE negeert. Volgens Calvijn ligt in het bevel van de HEERE om tot de rots te spreken een bitter verwijt; ‘alsof Hij zei: in dode elementen zal meer begrip en verstand zijn dan in de mensen zelf.’ Mozes, die tijdens de woestijnreis steeds als middelaar optreedt, vergooit hier die middelaarsrol tot drie keer toe: hij brengt niet de boodschap van de HEERE over, geeft niet de eer aan de HEERE en gehoorzaamt niet het bevel van de HEERE. Ondanks dat komt er tóch water uit de rots. De HEERE toont: Mijn redding is niet afhankelijk van mensenwerk.

Vers 12-12
De straf voor Mozes en Aäron is groot. De taak die God hun gegeven had, hun levenswerk, mogen ze niet afmaken. Zij zullen het doel van die lange tocht door de woestijn nooit bereiken. Het is de straf, omdat ze als leiders van het volk de heiligheid van Gods Naam des te meer hadden moeten bewaren (Jakobus 3:1). Door deze straf is de heiligheid van de HEERE hersteld. De naam ‘Meriba’ ‘twist’, zal altijd aan de deze geschiedenis herinneren. De val van deze middelaar Mozes vraagt om de komst van de grote Middelaar, Jezus Christus. Door de straf die op Hem wordt gelegd, zal de heiligheid van Gods Naam volledig hersteld worden.

Deuteronomium 34
Vers 1-4
Mozes heeft ten afscheid het volk gezegend. Nu is het tijd om de berg Nebo te beklimmen. Nebo is een gebergte ten oosten van de Dode zee, Pisga is een hoge top van dit gebergte. Vanaf deze plek heeft men al een groots uitzicht over Kanaän. Mozes ziet nog meer dan wat het menselijk oog gewoonlijk kan zien, doordat de HEERE hem het land toont. De stad Dan is het noordelijkste punt van Israël, de ‘achterste zee’ is de Middellandse zee, in het westen van Kanaän. De laatste woorden van de HEERE aan Mozes onderstrepen nogmaals de vertrouwelijke wijze waarop de HEERE met Mozes omging. Voordat Mozes sterft, bevestigt God aan hem, dat Hij de belofte van het land Kanaän aan Israël heeft vervuld.

Vers 5-8
Mozes sterft, zoals de HEERE dat al gezegd had. De HEERE Zelf begraaft hem. Ook hiermee wordt de bijzondere positie onderstreept die Mozes ten opzichte van de HEERE had. Tot aan zijn dood was Mozes lichamelijk én geestelijk een krachtig man. Hij is dan ook niet zozeer ‘van ouderdom’ gestorven, maar omdat de HEERE hem, vanwege de geschiedenis uit Numeri 20, nu tot Zich roept. Dertig dagen rouw was de gebruikelijke rouwperiode voor belangrijke mensen.

Vers 9
Na die dertig dagen gaat de geschiedenis verder, onder een nieuwe leider. Mozes heeft Jozua zelf de handen nog opgelegd. Zo kan Jozua, met de geest der wijsheid van Mozes, in zijn voetsporen treden en weet het volk dat het nu aan Jozua gehoorzaamheid verschuldigd is.

Vers 10-12
De laatste verzen vatten nog eenmaal samen welke bijzondere plaats Mozes in de geschiedenis van het Oude Testament inneemt. Hij wordt wel met recht de middelaar van het Oude Testament genoemd. De HEERE kende hem van aangezicht tot aangezicht en sprak met hem van mond tot mond (Numeri 12:8). Via Mozes sloot de HEERE Zijn verbond met Israël en ontving het volk Gods wetten. Keer op keer sprong Mozes voor het volk in de bres. Maar ook Mozes zelf bleek niet in staat tot volledige gehoorzaamheid aan God. Hij is, in de grote plaats die hij heeft ontvangen in de heilsgeschiedenis, een voorloper van Christus, de middelaar van het Nieuwe Testament. Jezus heeft de wet vervuld! Hij heeft volledige gehoorzaamheid betoond en kon daarom de ware Middelaar tussen God en mensen worden.