Leswijzer 15.1 - Wijsheid

Zingen: Psalm 111:6

Zijn naam is heilig en geducht;
De vijand beeft op Zijn gerucht;
Maar 's HEEREN vrees zal altoos wezen
't Begin der wijsheid; wien Gods hand
Die doet betrachten, heeft verstand;
Zijn naam blijft eeuwiglijk geprezen.

Psalmen
19:4; 107:22.

Liederen
Gele bundel: 59; 175.

Levensvragen

• Wat is wijsheid?
• Wanneer ben je wijs?
• Wie kan mij het beste helpen?

Doelstellingen

1. Je snapt wat ‘de vreze des HEEREN is het beginsel der wijsheid’ betekent.
2. Je weet wat wijsheid is.
3. Je begrijpt hoe je wijs wordt.

Hoofdlijnen

Levensvraag
Wat is wijs(heid)?
Wat betekent ‘wijsheid’ of ‘wijs-zijn’ in de Bijbel? Ik ken wel mensen die wijs zijn, maar dat is volgens mij niet hetzelfde als slim of intelligent. Maar hoe leg je nu precies uit wat wijs is? Wanneer ben je dat?

Bijbelgedeelte
Wat is (het begin van de) wijsheid?
Salomo heeft veel spreuken geschreven. Die spreuken houden een spiegel voor, ze geven inzicht, ze bieden bedachtzaamheid en verstandigheid (schranderheid), ze wijzen op de wet van God en leren hoe te leven voor God. Het begin van alle wijsheid (fundament) is echter het vrezen (een diep ontzag hebben) van de HEERE.

Geloofsleer
De vreze des Heeren is het beginsel der wijsheid.
De HEERE vrezen heeft niks met bang zijn of twijfelen te maken. Het betekent dat je diep ontzag en eerbied voor de HEERE hebt. Dat is het begin(sel), het fundament, voor de wijsheid. Wijsheid is de HEERE vrezen en naar Zijn geboden willen leven. Als je in Hem gelooft en ontzag voor Hem hebt, dan maakt Hij je wijs.

Verbinden: Gespreksvragen

1. Wat is wijsheid?
2. Wie vind jij wijs? Waarom?
3. Vind jij jezelf wijs? Waarom wel of niet?
4. Is er verschil tussen wijsheid en Bijbelse wijsheid?
5. Wie in de Bijbel vind jij wijs? Waarom?
6. Is er verschil tussen wijs-zijn en slim-zijn?
7. Wat is het verschil tussen veel kennis en wijsheid?

Stellingen

1. Wijs-zijn is hetzelfde als veel weten.
2. Je hoeft niet slim te zijn om wijs te zijn.

Is dit wijs?
Wat betekent het als iemand tegen je zegt dat je wijs bent? En is dat hetzelfde als het Bijbelse wijs-zijn? In de volgende vier verhaaltjes wordt er een antwoord gegeven op de vraag ‘Wat is wijs-zijn?’. Als we een uitspraak gelezen hebben, steek dan je hand op als je denkt dat dit wijs is. Lees de uitspraken een voor een voor.

1. Wijs-zijn heeft alles te maken met slim zijn. Als je een hoog IQ hebt, dan ben je waarschijnlijk ook wijs.
2. Wijs-zijn is vooral veel kennis hebben. Je wordt dus vooral wijs van heel veel boeken lezen.
3. Wijs-zijn betekent vooral dat je goede beslissingen kunt maken op het juiste moment. Beslissingen die altijd het beste zijn voor jezelf.
4. Wijs-zijn heeft alles te maken met Gods geboden. Het is weten wat God wanneer van je vraagt en daarnaar handelen.

Gespreksvragen

1. Waarom vind jij dit wel/niet wijs?
2. Kun jij een definitie geven van wat volgens jou wijs-zijn is?

Wie is wijs?
Vandaag gaat het over wijs zijn. Maar wat houdt wijs-zijn precies in? Is dat hetzelfde als slim, of verstandig, of sluw? Neem allemaal iemand in gedachten die volgens jou wijs is en beantwoord dan de drie vragen. Schrijf ze op in je Leerwijzer.

Vragen

1. Wie vind jij wijs?
2. Waarom vind je hem/haar wijs?
3. Wat is wijs-zijn?

Gespreksvragen

1. Wie heb jij in gedachten? Waarom vind je hem/haar wijs?
2. Wat houdt wijs-zijn nu precies in?
3. Wat heeft de Bijbel met wijs-zijn te maken?

Bijbelse wijsheid
In de Bijbel gaat het voornamelijk in het Bijbelboek Spreuken over wijsheid. Deze les gaan we erover nadenken wat wijsheid inhoudt. Denk eens even na over een definitie van wijsheid. Geef een paar catechisanten het woord. Laten we het nu eens met de Bijbel vergelijken. Verdeel de teksten. Zoek je tekst op en beantwoord over je tekst de twee vragen.

Spreuken 1:5
Spreuken 8:11
Spreuken 9:10
Spreuken 10:8
Spreuken 13:20
Spreuken 14:16
Spreuken 29:15

Vragen

1. Wat zegt jouw tekst (in eigen woorden) over ‘wijs-zijn’ of ‘wijsheid’?
2. Wat kun je hiervan leren?

Gespreksvragen

1. Hoe kunnen we al deze antwoorden samenvatten tot een definitie van wijsheid?
2. In hoeverre lijkt deze definitie op wat jij voor het opzoeken bedacht had?

Tegeluitspraken
Wat is wijsheid? Over die vraag zijn veel boeken geschreven en hebben veel mensen nagedacht. Er zijn ook wat tegeluitspraken over, die al een beetje een richting geven over wat wijsheid of wijs-zijn nu eigenlijk inhoudt. Maak groepjes van de catechisanten en verdeel de vijf tegeltjes in de groepen. Beantwoord in jullie groepje de vragen.

Vragen

1. Wat zegt dit tegeltje over wijsheid?
2. Wat heeft wijsheid met de Bijbel te maken?
3. Hoe zou jij wijsheid definiëren?

Gespreksvragen

1. Wat hebben jullie in je groepje besproken?
2. Wat is wijsheid volgens jullie?
3. Is er verschil in wijsheid in het algemeen en Bijbelse wijsheid?

Ouderling of jonge theoloog?
Daan weet niet zo goed wat hij moet doen. Hij zit met een moeilijke vraag. Hij vindt het zo moeilijk om de Heere te ervaren. Zijn geloof lijkt zo gevoelloos. Maar het probleem is dat hij twee verschillende adviezen krijgt bij wie hij het beste zijn verhaal kan doen. Eva zegt dat hij het beste naar die oude ouderling kan gaan. Die heeft veel levenservaring en leeft dicht bij de Heere. Hij werkt met zijn handen en is heel puur. Maar Levi zegt juist dat hij naar een gemeentelid moet gaan. Hij is wel een heel stuk jonger, maar hij studeert wel theologie en schijnt echt mega slim te zijn. Professoren zeggen over hem dat hij een veelbelovende toekomst tegemoet gaat.
Wat zal hij doen? De oude eenvoudige ouderling, of de jonge slimme theoloog?

Gespreksvragen

1. Naar wie zouden jullie gaan? De ouderling of de theoloog? Waarom?
2. Wie denk je dat wijzer is?
3. Wanneer ben je wijs?

Brugzin
In de verbinding hebben we nagedacht over de vraag wat wijs is. Wat is wijsheid? En wat houdt Bijbelse wijsheid nu in? In het Bijbelgedeelte gaat het over het begin van de wijsheid. Wat betekent dat?

Voor de complete les- en leerwijzer verwijzen we u naar de producten.