Bijbelgedeelte: Lukas 18:9-14

Context
In het begin van dit hoofdstuk heeft de Heere Jezus een gelijkenis verteld die de mensen duidelijk moest maken dat ze áltijd en aanhoudend moeten bidden. De gelijkenis van de Farizeeër en de tollenaar is een vervolg in dit onderwijs van de Heere Jezus over het gebed.

Kerntekst
Lukas 18:14b Want een ieder, die zichzelf verhoogt, zal vernederd worden, en die zichzelf vernedert, zal verhoogd worden.

Doelstelling

De kinderen leren deze gelijkenis kennen en begrijpen.
De kinderen zien in dat het niet alleen belangrijk is dát ze bidden, maar ook hóe en wát ze bidden.
De kinderen geloven dat het noodzakelijk is om door God gerechtvaardigd te worden, en ze worden opgeroepen tot Hem te vluchten om gerechtvaardigd te worden.

Zingen

Psalm 32:1 en 6; 75:4; 105:3; 130:1 en 2
Gezang 5:1 en 10
ZB - Bidt zonder ophouden / Create in me a clean heart / Geprezen zij de Heer’ / Heer’, ik kom tot U / Onze Vader / Heer’ Uw bloed dat reinigt mij

Geloofsleer

HC zondag 24 - De rechtvaardiging
HC zondag 45 - Het gebed
NGB art. 14 - Schepping en val van de mens, onvermogen tot enig goed
NGB art. 22 - De rechtvaardigmaking door het geloof
NGB art. 23 - Waaruit de rechtvaardigmaking bestaat

Introductie
‘Hoe denk jij over jezelf? Wat vind je nu van jezelf?’ Dat is misschien een best lastige vraag. Maar probeer eens een antwoord te geven.
Vind je jezelf best wel slim, of wel aardig goed? Doe je toch goed je best op school? En probeer je wel netjes te leven, geen lelijke woorden te zeggen, en niet te liegen?
En als de Heere God nu eens aan je zou vragen: ‘Hoe denk jij over jezelf? Hoe zie je jezelf eigenlijk?’ Wat zou je dán zeggen?

Beginzin
De Heere Jezus kijkt eens naar de mensen die om Hem heen staan. Hij ziet niet alleen hun buitenkant, maar Hij ziet ook hun hart! Hij weet dat er mensen tussen staan die denken dat het wel goed met hen zit, die menen dat God wel tevreden over hen kan zijn. Maar Jezus ziet ook mensen staan die het niet meer zelf kunnen, die weten dat ze God en Zijn vergeving nodig hebben. En voor die twee groepen mensen vertelt de Heere Jezus deze gelijkenis.

Vertelschets

Lees Lukas 18:10. Als je de twee ziet gaan, zie je bijna geen verschil. Veel hebben ze hetzelfde. Allebei worden ze eerst ‘mens’ genoemd. Weet je wat dat betekent? Het zijn schepselen van God, God heeft hen gemaakt, ze behoren God dus toe. Maar het betekent ook dat ze zondig zijn. Alle mensen hebben gezondigd, en zondigen steeds weer. Zo ook deze twee mensen.
Ook jij en ik zijn door God gemaakt. Ons leven is van God. Maar ook wij zijn niet meer zo goed als God het bedoeld heeft. Ook wij zondigen, doen verkeerde dingen tegenover God en tegenover de mensen.
Beide mannen gaan naar de tempel om te bidden. Ze vinden het belangrijk om tijd te nemen om met God te praten. Dat doen ze in de tempel, de plaats waar God woont. Mooi is dat!
Neem jij ook de tijd om met God te praten en om naar Zijn huis te gaan?
Toch zijn er ook verschillen. De ene is een Farizeeër en de ander een tollenaar. Een Farizeeër was een geleerde man in Jezus’ dagen. Hij wist heel veel van de Bijbel, het Oude Testament, af. Hij leefde heel netjes, heel vroom, volgens de regels van God. De mensen keken tegen de Farizeeërs op! Maar de tollenaars werden niet zo geliefd door het volk. Zij werkten voor de Romeinen, voor de vijanden. Ze moesten de tol innen en vaak vroegen ze wat meer geld. Als we deze twee mannen vandaag tegen zouden komen zouden we misschien zeggen: een nette dominee of een zondagschooljuf, en een crimineel. Of: een keurige jongen of meisje of een relschopper. Wie van die twee zou nu het meest tot eer van God leven?
Luister maar naar het gebed van de Farizeeër: lees Lukas 18:11-12. Hij dankt God, en dat is goed! In Israël werd er vaak gedankt voor de goede dingen die God ook in en aan mensen had gegeven. Je mag God bedanken voor de goede dingen die Hij je gegeven heeft! Maar de Farizeeër vergeet iets.. Hij bedankt God wel, maar toch vergeet hij dat Gód het hem gegeven heeft. Hij vergeet dat hij het helemaal niet verdiend heeft dat God hem dit allemaal geeft. Hij denkt dat God, omdat hij zóveel goede dingen doet en zó goed is, nu wel blij met hem zal zijn. En de Farizeeër doet inderdaad heel veel goede dingen, maar toch vergeet hij iets. De Farizeeër is zo blij met zichzelf, dat hij eigenlijk God vergeet!
Dan de tollenaar, hij komt ook in de tempel, en bidt ook. Luister maar: lees Lukas 18:13. Ver van het altaar en ver van het heilige van de tempel blijft hij staan. Alsof hij niet dichterbij de Heere durft te komen. En waarom durft hij dat niet? Luister maar naar wat hij bidt, en kijk hoe hij bidt. Hij slaat op zijn borst, een teken van berouw. Hij doet boete, hij belijdt zijn zonde aan de Heere. Hij vindt zichzelf niet goed, nee, hij weet dat hij een zondaar is. Maar hij weet ook dat hij daarmee bij de Heere mag komen. En daarom bidt hij of God hem genadig wil zijn. Je zou kunnen zeggen dat de tollenaar zichzelf vergeet, dat hij zichzelf niet meer ziet staan voor God, maar dat hij God niet vergeet!
Ook jij mag met álles wat je bezig houdt bij de Heere komen. Juist ook met al die dingen die je verkeerd hebt gedaan.
Dan vertelt Jezus de uitkomst en de betekenis van de gelijkenis: lees Lukas 18:14. De tollenaar werd méér gerechtvaardigd dat de Farizeeër. De Farizeeër dacht dat hij zichzelf wel kon rechtvaardigen. Door zijn goede werken zou God vast blij met hem zijn. Maar nee, God is blijer met de tollenaar! God ziet de tollenaar als rechtvaardig, het is goed tussen God en de tollenaar. Omdat hij zijn zonden beleden heeft, en niet zonder God wilde en kon leven.
Want: wie zichzelf verhoogt, zal vernederd worden; maar wie zichzelf vernederd, zal door God verhoogd worden!

Slotzin
Als je van jezelf denkt dat het wel goed zit, zul je vernederd worden. Dan zegt God: Ik kan jou niet rechtvaardigen. Maar als je God belijdt dat je zelf niks goeds hebt, dat je alleen niet kunt leven zoals God dat wil, dan belooft Hij dat je verhoogd zult worden. Dan zál de Heere je Zijn rechtvaardiging schenken, door de Heere Jezus!

Gesprek

‘Hoe denk jij over jezelf?’ Wat zou je nu antwoorden? En wat is je antwoord als je de wet van God hoort?
Wat is rechtvaardiging? Wat heeft het offer van de Heere Jezus hiermee te maken?

Samenvatting
De Heere Jezus heeft gesproken over de komst van het Koninkrijk van God en de noodzaak van te volharden in het gebed. Wie zijn degenen die in Hem geloven en dus Zijn Koninkrijk mogen ingaan? Is dat de farizeër die op hoogmoedige wijze vooraan in de tempel staat? Hij dankt God dat hij beter is dan allerlei zondaren die hij opnoemt. Hij houdt God voor welke goede daden hij doet. Of is het de tollenaar die vol berouw achter in de tempel blijft staan en om genade vraagt? De Heere Jezus geeft Zelf het antwoord.

Vragen