Jeugdpastoraat is de aandacht van de gehele gemeente voor de jongere generatie van de gemeente, op hun levens- en geloofsweg, vanuit het perspectief van Gods Woord. Op deze themapagina werken we uit wat jeugdpastoraat is en geven we handvatten voor hoe de gehele gemeente pastoraal betrokken kan zijn op jeugd.
Waar denk je aan bij het woord jeugdpastoraat? Het is heel goed mogelijk dat je eerste antwoord iets zal zijn als: ‘jeugdpastoraat is het voeren van gesprekken met jongeren die het moeilijk hebben’. Dat is zeker waar, maar toch is dit niet alles… Dat leggen we graag aan je uit! Op deze themapagina lees je over de inhoud van het jeugdpastoraat en wordt materiaal en toerusting aangeboden om je te helpen en te inspireren in de praktijk.
“Het woord herder verwijst naar de Heere Jezus die de Goede Herder is.”
In pastoraat zit het woord pastor, wat herder betekent. Dit herderbeeld is het oudste en meest gebruikte beeld om de zielzorg binnen en vanuit de christelijke gemeente te beschrijven. Het woord herder verwijst naar de Heere Jezus die de Goede Herder is. Je kunt ook andere beelden gebruiken om het pastoraat mee te omschrijven. Zo wordt een pastor ook wel vergeleken met een getuige en verkondiger, een helper, een gids een vriend en metgezel of een tolk en gids.
We gaan hier in de basis uit van het herderbeeld. Dit beeld heeft ook veel elementen van de andere beelden in zich. De herder gaat voor de schapen uit en ziet – letterlijk – naar hen om en spant zich in voor hun welzijn.
De herder verzorgt zijn schapen wanneer ze gewond zijn, verzamelt ze wanneer ze verstrooid zijn, haalt de enkeling terug die bij de kudde vandaan raakt. Zo moet de pastor nu eens meer de reisgenoot zijn die meeloopt met zijn schapen, dan weer meer de getuige en verkondiger die hen de juiste weg voorhoudt, dan weer de helper die hen verzorgt…
De herder ziet om naar en trekt op met de hele kudde en geeft zodoende alle schapen aandacht, niet alleen de schapen die opvallen omdat ze extra zorg nodig hebben. Daarom stellen we dat jeugdpastoraat – herderlijk omzien naar de jongste generatie van de gemeente – breder is dan het spreken met jongeren in nood.
Nico van der Voet: Pastorale betrokkenheid op jeugd – ‘breed en smal’
In de breedste betekenis van het woord hebben bijna alle facetten van het gemeenteleven – en zo ook alle facetten van het jeugdwerk – wel iets van herderlijke zorg in zich. We stellen niet dat het gemeenteleven alleen maar pastoraat is. Wel hebben bijna alle activiteiten, gebeurtenissen en ontmoetingen binnen en vanuit de christelijke gemeente iets pastoraals in zich.
“Omzien wil zeggen: je voor de ander en zijn welzijn verantwoordelijk weten.”
Je zou pastoraat in de gemeente kunnen vergelijken met de bloedsomloop in het lichaam. Dat is een sprekend beeld. Door de bloedvaten van ons lichaam stroomt het bloed dat alle lichaamsdelen van voeding en zuurstof voorziet. Leven en gezondheid hangen er van af.
In een smallere betekenis gaat het in jeugdpastoraat om het persoonlijk begeleiden van jonge mensen bij geloofs- en levensvragen. Verder denkend vanuit het herderbeeld omschrijven we jeugdpastoraat als: onder de hoede van de Goede Herder, in gehoorzaamheid aan Zijn Woord en in de kracht de Heilige Geest, binnen en vanuit de christelijke gemeente omzien naar jonge mensen op hun levens- en geloofsweg, in de context van de samenleving.
Het project pastorale counseling wil pastorale betrokkenheid op kinderen en jongeren binnen de gemeente versterken. Dit doen we op verschillende manieren. Lees meer over dit project via onderstaande button.
Meer over pastorale counseling
“Jeugdpastoraat is: onder de hoede van de Goede Herder, in gehoorzaamheid aan Zijn Woord en in de kracht de Heilige Geest, binnen en vanuit de christelijke gemeente omzien naar jonge mensen op hun levens- en geloofsweg, in de context van de samenleving.”
Nico van der Voet en Jan Willem Baars in gesprek over de vraag: ‘Wat is jeugdpastoraat?’
Op deze themapagina laten we zien hoe gewone gemeenteleden, ambtsdragers en leidinggevenden en professionals zoals predikanten en kerkelijk werkers allen vanuit hun eigen rol pastoraal betrokken kunnen zijn op de jongere generatie van de gemeente. We gebruiken hierbij het beeld van een piramide. Elke verdieping van het gebouw vertelt zijn eigen verhaal.
Al lezend zul je ontdekken dat er voor aandachtige betrokkenheid, binnen en vanuit de gemeente en vanuit het perspectief van Gods Woord weinig kennis en vaardigheden nodig zijn. Liefde tot God en tot de naaste zijn de basis.
Je zult ontdekken dat de benodigde kennis en vaardigheden toenemen naar mate de groep betrokken personen kleiner en de thematiek specifieker wordt. Van ‘gewoon en spontaan omzien naar elkaar’ bewegen we steeds verder omhoog in de piramide. De zorgen en noden worden concreter. Het omzien is niet meer alleen spontaan, maar er is ook geplande bijstand of interventie nodig en de benodigde kennis en vaardigheden nemen toe. We lopen de diverse lagen in de piramide langs.
Je bevindt je nu op de onderste verdieping van de piramide ‘pastoraal gemeente-zijn met jeugd’. Hier laten we je zien wat pastoraal betrokken zijn op jeugd inhoudt voor ‘gewone gemeenteleden’ zonder ambt of taak.
Kennis en vaardigheden spelen in deze laag in feite niet zo’n grote rol. Ieder gemeentelid, juist ook degene zonder ambt of taak, kan het zogenaamde onderlinge pastoraat bedrijven. Liefde tot God en tot de naaste zijn de basis.
In veel concrete geboden komt het onderlinge omzien tot uitdrukking in het Nieuwe Testament: elkaar eren, opbouwen, aanvaarden, terechtwijzen, dienen, verdragen, vergeven, bidden voor elkaar. De liefde is het kenmerk van de christelijke gemeente (Joh.13:35), zowel naar boven (de relatie met God) als naar binnen (onderling) als naar buiten (missionair). Hier zit een geweldige spanning omdat de gemeente (met haar jongeren!) nu nog 'in de wereld' is en door die wereld wordt beïnvloed. De werkelijkheid van wat we 'in Christus' nu al mogen ontvangen en de werkelijkheid van het 'nog niet', omdat we nu nog leven in de gebrokenheid van de gevallen schepping die eens volkomen nieuw gemaakt zal worden, geven een eigen dynamiek aan het vormen van een hechte gemeenschap met onze jongeren vandaag.
Is pastoraat iets voor een gemeente of een taak die door de gemeente uitgevoerd moet worden?
Welkom op de tweede verdieping van het ‘pastorale gebouw’. Je bevindt je nu op het niveau van het basale pastoraat.
We hebben het hier over het omzien naar jonge mensen op hun levens- en geloofsweg door ambtsdragers en leidinggevenden uit hoofde van hun ambt of taak. In laag 2 gaat het over het pastoraat dat (jeugd)ambtsdragers verrichten, maar ook over de pastorale aspecten van de leidinggevende rol van allerlei soorten leidinggevenden in de gemeente. Ook mentor- en buddysystemen horen thuis in deze laag.
Nico van der Voet en Jan Willem Baars in gesprek over basaal pastoraat
Dit is het niveau van het verdiepte pastoraat. In deze laag zijn de contacten niet meer alleen spontaan. Het gaat hier om pastoraat dat predikanten, kerkelijk werkers en eventueel specifiek toegeruste ambtsdragers of leden van een jeugdpastoraat team verrichten op verzoek en bij specifieke nood of zorg.
Als ambtsdrager of leidinggevende kun je verdiept pastoraat verzorgen, maar je moet je realiseren dat meer toerusting en een intensievere pastorale betrokkenheid nodig zijn.
Meer materiaal en toerusting rondom verdiept pastoraat zal in de loop van de tijd worden toegevoegd aan deze pagina!
In de top van de piramide komen we aan bij het specialistische pastoraat. Het gaat hier om situaties van langdurige psychische, lichamelijke, pastorale of opvoedkundige nood. Vaak zijn ook professionele zorginstanties betrokken.
Wanneer de hulpverlening een grote rol speelt, verdwijnt de pastorale hulp vanuit de gemeente soms naar de achtergrond. Maar dat is juist niet de bedoeling. In situaties waarbij sprake is van nood is echter de pastorale zorg wel specialistischer. Daarvoor is kennis en ervaring nodig.
Pastorale Counseling is een project dat pastorale betrokkenheid op jongeren binnen en vanuit de gemeente wil versterken. Bezinning, oefening en inspiratie zijn hierbij centrale begrippen. Vanuit Pastorale Counseling bieden we toerusting aan iedereen die wil groeien in pastorale betrokkenheid op jeugd, of dit nu is als ‘gewoon gemeentelid’ of vanuit een rol als leidinggevende, ambtsdrager of lid van een jeugdpastoraal team binnen de gemeente.
WhatsApp Community
Wil je groeien in pastorale betrokkenheid op kinderen en jongeren? Neem deel aan het Landelijk Netwerk Pastorale Counseling en ontvang iedere week een inspirerend of bemoedigend bericht rond dit thema. Ook kun je zelf anderen bemoedigen of inspireren met jouw ideeën of ervaringen.
Scan de QR-code of klik op de button:
Bezinningstraject
In een bezinningsproces in een gemeente staat de vraag of nood in de plaatselijke gemeente centraal. Voorbeelden van vragen die we tegenkomen zijn:
Met een concrete vraag van een gemeente gaan we dan samen een bezinningsproces in. Wil je hier meer informatie over lezen? Bekijk dan de dienst ‘pastorale counseling’.
