Bijbelgedeelte: Lukas 16:19-31

Context
De aanleiding van deze gelijkenis heeft te maken met de gelijkenis uit de verzen 1–13. Onder die hoorders waren ook de Farizeeën. Zij worden ‘geldgierig’ genoemd. Voor hen is de door de Heere Jezus vertelde gelijkenis over de onrechtvaardige rentmeester, aanleiding om met Hem de spot te drijven. De Heere Jezus bestraft hun spot.
En dan vertelt de Heere Jezus opnieuw een gelijkenis. Door de beginwoorden lijkt het een herhaling van de vorige gelijkenis te worden: ‘En er was een zeker rijk mens’. Uit de verdere tekening van deze rijke blijkt het hier echter te gaan over vervolgonderwijs door de Heere Jezus.

Kerntekst
Lukas 16:22 En het geschiedde dat de bedelaar stierf, en van de engelen gedragen werd in de schoot van Abraham.

Doelstellingen

De kinderen beseffen dat een leven met de Heere gelukkig maakt, ondanks armoede of ziekte.
Ze worden opgeroepen de Heere nú te zoeken.
Zij beseffen de ernst van het levenseinde: het lijden in de hel of de heerlijkheid in de hemel.

Zingen

Psalm 16:6; 17:7,8;49:7; 73:12,13,14
ZB - Zoekt eerst het Koninkrijk van God / Welzalig de man die niet wandelt / Wees mij genadig, o God / Wees ook jij een discipel

Geloofsleer

HC vraag 57 - De troost van de opstanding
DL 1, art. 4, 5 - Dood en leven

Introductie
Wat een tegenstelling! Laat de kinderen steeds een woord noemen, waarvan de ander de tegenstelling noemt.

Beginzin
Zwart en wit, warm en koud, rijk en arm. Allemaal tegenstellingen. Vandaag gaat het over rijk en arm, en nog een tegenstelling, luister maar.

Vertelschets

De rijke man leeft in overvloed en welvaart. Hij is gekleed in purper en zeer fijn lijnwaad. Purper is een donkerrode kleurstof, die uit de purperslak gehaald wordt. Omdat de slakken niet veel verfstof afgeven, is de kleding die ermee gekleurd wordt erg duur. Lijnwaad is fijn geweven stof. Beiden werden gebruikt voor de koninklijke gewaden. Deze rijke man loopt er dus als een koning bij. Het is iedere dag feest. En daar geniet hij van.
Er is ook een bedelaar. Hij heeft een naam: Lazarus. Dit betekent: God helpt, of God is mijn hulp. Hij ligt voor de poort van het huis van de rijke. Zijn lichaam zit vol zweren.
Lazarus hoopt dat hij wat krijgt van wat er van de overdadige feestmaaltijden overblijft. Bij kruimels mogen we denken aan stukken brood, die – zoals gebruikelijk – door de gasten werden gebruikt om hun handen aan af te vegen en die dan vervolgens onder de tafel werden gegooid. Vandaar ook dat hier de honden lopen. Ze likken de zweren van Lazarus.
Twee mensen, die heel dicht bij elkaar leven. Maar wat een tegenstelling!
De rijke is bekleed met dure kleren, Lazarus met zweren. De rijke wordt op zijn wenken bediend door zijn dienaren, Lazarus wordt gelikt door de honden.
En dan te bedenken dat God in Zijn wet geboden heeft de armen te onderhouden, zodat niemand in Israël hoeft te bedelen (zie Leviticus 19:9-10 en Deuteronomium 15:7-8).
Dan gebeurt er iets. De Heere Jezus zegt: ‘En het geschiedde.’ Let op!
Beiden sterven ze. De rijke man krijgt een prachtige begrafenis. Lazarus zal misschien als een naamloze begraven zijn in een massagraf. Juist hun sterven maakt het verschil tussen deze beiden nog groter.
‘En het geschiede…’ Engelen dragen Lazarus als een kind in de schoot van Abraham, dat is: heel dicht bij Abraham. Hij is een kind van de Heere. Hij mag ingaan in de eeuwige vreugde, die de Heere bereid heeft voor al de Zijnen.
De rijke is in de hel, de plaats van de eeuwige verlorenheid. Vanuit deze plaats ziet de rijke Lazarus in de schoot van Abraham.
Lazarus komt niet in de hemel omdat hij arm en ziek is. Maar omdat hij de Heere liefhad in zijn leven. De rijke komt niet in de hel, omdat hij rijk is. Hij leefde voor zichzelf en bekommerde zich niet om God en Zijn gebod.
We zullen sterven zoals we geleefd hebben. God geeft ons de levenstijd om Hem te zoeken. Zoek jij Hem? Hoe leef jij?
Tijdens zijn leven heeft de rijke Lazarus nooit echt gezien, of niet willen zien. Nu wel, nu blijkt zijn zelfzucht. Het eerste wat hij vraagt, is medelijden van Abraham.
Lazarus is goed genoeg om hem te helpen. Lazarus moet zijn vingertop in het water dopen en daarmee de tong van de rijke verkoelen, want hij lijdt. Dit is een uitdrukking voor de eeuwige pijn.
‘Kind’, zegt Abraham. Ook de rijke is een kind van Abraham. Maar een kind, een nakomeling, van Abraham komt niet automatisch ‘in de schoot van Abraham’.
De Heere Jezus spreekt over Lazarus in de schoot van Abraham, de Farizeeën gaan er prat op dat zij ‘kinderen van Abraham’ zijn. Dat is hun recht, op grond waarvan zij het Koninkrijk van God zouden ingaan.
De rijke heeft in zijn leven zoveel goeds van de Heere ontvangen. Maar hij heeft Hem er niet mee gediend. Dan zou hij toch hebben gezorgd voor Lazarus? De Heere echter maakt het eeuwig goed. De rijke ontving het goed dat vergaat. Lazarus ontvangt ook wat hij gezocht had: het goed dat nooit vergaat.
Wat zoek jij in dit leven? Gaat het er jou om het nu naar je zin te hebben? Of zoek je ondanks alles de Heere? Als je Hem mag kennen, ben je echt rijk!
Bovendien is er een onoverbrugbare afstand tussen de hemel en de hel, zegt Abraham. Je kunt niet van de ene plaats naar de andere.
‘Laat dan mijn vijf broers waarschuwen!’ vraagt de rijke. Klinkt hierin eigenlijk niet nog een verontschuldiging door? Als ik maar genoeg gewaarschuwd was…
Zij hebben het Woord van de levende God. Dat wijst hun de weg ten leven. Dat is genoeg om in de Heere Jezus de Messias te zien (Johannes 5:39 en 46). Als het Woord niet tot bekering brengt zal ook een wonder hen niet tot bekering brengen.

Slotzin
Wat heb jij nodig om je tot bekering te brengen? Ook vandaag hoor je Zijn Woord, verhard je niet, maar laat je leiden!Het leven met Hem, maakt echt rijk en gelukkig. Voor eeuwig.

Gesprek

Welke tegenstellingen komen er in deze gelijkenis voor?
Wat kunnen wij van deze gelijkenis leren?
Hoe voel jij je als je een zwerver tegenkomt? Wat doe je dan? Zou je een zwerver geld willen geven? Waarom wel/ niet?
Waardoor wordt zichtbaar dat iemand de Heere liefheeft? Hoe is dat in jouw leven?
Denk je dat de rijke Lazarus écht zou kunnen zien?

Samenvatting
Een rijke man met prachtige kleren heeft het goed en geniet van zijn overvloed. Bij de poort van zijn huis ligt een arme man vol zweren, Lazarus. Lazarus wil wel dat hij de kruimeltjes krijgt die overblijven van de tafel van die rijke man. Als Lazarus sterft, dragen de engelen hem de hemel in. De rijke man sterft ook, maar hij komt in de hel. In de verte ziet hij Lazarus, in de schoot van Abraham. Hij smeekt hem om genade, al zou Lazarus hem maar een druppel water brengen om zijn tong te verkoelen. Maar Abraham vertelt dat de rijke het goede al heeft gehad in het leven, toen Lazarus het zo moeilijk had. Bovendien is er een grote kloof tussen hen. De rijke vraagt of Lazarus dan misschien zijn broers op aarde wil waarschuwen. Maar Abraham zegt dat ze zich echt niet zullen laten gezeggen, als ze ook Mozes en de profeten niet geloven.

Vragen